آیا تاکنون به این فکر کردهاید که قدیمیترین شهرهای جهان کدام هستند؟ شهرهایی که برای مدت طولانی دوام آورده و جنبههای مثبت و منفی تمدن بشر را آشکار میسازند. اکثر این شهرها که تمدنهای کامل و امپراتوریهای متعدد را به چشم دیدهاند، زمانی از مراکز مهم جهان بوده و برخی همچنان از اهمیت ویژهای برخوردار هستند. قدیمیترین شهر جهان گوبکلی تپه نام داشته و درترکیه امروزی قرار دارد. با این حال، این مکان باستانی واجد شرایط نام شهر نیست، زیرا امروزه کسی در آن زندگی نمیکند؛ بنابراین، ببینیم قدیمیترین شهرهای مسکونی جهان چه شهرهایی هستند!
28- لیسبون، پرتغال – 3200 ساله
همه ما میدانیم که شهر لیسبون از تاریخی غنی برخوردار است؛ اما آیا میدانستید که قدمت آن به مدتها پیشتر از رم بازمیگردد؟ بله درست است، لیسبون با قدمتی به اندازهی 4 قرن پیشتر از رم، دومین شهر پایتخت قدیمی در اروپا است. اولین کسانی که درلیسبون اسکان یافتند، مهاجران فیلیپینی بودند که 1200 سال پیش از میلاد مسیح به این شهر مهاجرت کردند. امروز ما بر این باور هستیم که نام این شهر از ترکیب کلمات Allis و Ubbo به وجود آمده که در زبان مردم فیلیپین به معنای بندر امن است.
27- لارناکا، قبرس – 3400 ساله
لارناکا از دیگر شهرهای ساحلی و زیبای مدیترانهای بوده که در سواحل جنوبی قبرس قرار دارد. این شهر چند قومیتی و چند فرهنگی، قدیمیترین و سومین شهر بزرگ قبرس است. لارناکا که 1300 سال پیش از مسیح به وجود آمده، پیشتر به عنوان شهر پادشاهی کیتون شناخته میشد. این شهر بعدها توسط اهالی فنیقیه، آشوریان و مصریها فتح شد اما در طول سالهای متوالی به طور مداوم مسکونی بوده است.
26- بلخ، افغانستان – 3500 ساله
بلخ شهری واقع در شمال افغانستان است که بهعنوان زادگاه زرتشت شناخته میشود. زرتشت اولین موعظههای خود را برای اولین بار در این شهر آغاز کرد و نهایتاً در همین شهر درگذشت. همچنین بسیاری از افراد معروف پارسی، همانند رومی شاعر و آوینیندانشمند از همین دیار برخاستهاند. اگرچه این شهر در گذشته بسیار بزرگتر بوده، امروزه جمعیتی حدود 77000 نفر را شامل میشود.
25- هبرون، فلسطین – 3500 ساله
هبرون که در میان کوههای جودی و در جنوب کرانه غربی واقع شده، برای مسیحیان، مسلمانان و یهودیان شهری مقدس است. این شهر در غار پاتریاچ که محل دفن حضرت ابراهیم و خانوادهاش بوده، قرار دارد. هبرون حدود 167 سال پیش از میلاد مسیح با خاک یکسان شد؛ اما پس از بازسازی دوباره، شاهد ظهور امپراطوری روم و پس از آن امپراطوری بیزانت، تهاجم مسلمانان، حکومت جنگهای صلیبی و حکومت عثمانی بوده و سرانجام به بخشی از اسرائیل امروزی تبدیل شد.
24- چانیا، یونان – 3700 ساله
بازدید از چانیا در صدر لیست بازدید بسیاری از افرادی است که به یونان سفر میکنند؛ اما همچنان بسیاری از مردم از قدمت این شهر اطلاعی ندارند. این جزیره در دوران برنز مهد تمدن مینوآن بود و بعدها تحت اشغال یونان، روم، بیزانس، عرب، ونیز و عثمانی درآمد. امروزه، چانیا با قدمت زیاد و چهرهای خوشطرح و مدرن، از اماکن معروف گردشگری است.
23- پرایاگراج (الله آباد)، هندوستان – 3800 ساله
الله آباد (پرایاگراج باستانی) از مهدهای کتاب مقدس هندو است. این شهر طی سالهای مدید، در امپراتوریهای مختلف از جملهموریان، گوپتا و امپراتوری مغول نقش بسزایی داشت. در حقیقت طی حفاریهای انجام شده، آثار آهن آلاتی مربوط به 1800 سال پیش از مسیح به دست آمده است. این شهر اخیراً به پرایاگراج تغییر نام داده و با جمعیتی معادل 1?2 میلیون نفر، از بزرگترین شهرهای شمال هند به شمار میرود.
22- گازیانتپ، ترکیه – 3900 ساله
گازیانتپ در ابتدا بهعنوان بخشی از پادشاهی یاماهد حدود 1900 سال پیش از مسیح ساخته شد و امروز یکی از بزرگترین شهرهایترکیه است. با این حال، شواهدی بسیاری دال بر وجود شهرکهای مسکونی کهن در این منطقه به دست آمده که قدمت آنها به 3650 سال پیش از مسیح بازمیگردد. بله این شهر حقیقتاً بزرگتر از استانبول (قسطنطنیه) است.
21- یانشی، چین 3900 ساله
یانشی یکی از قدیمیترین شهرهای چین است که در چین مرکزی و روی رودخانه لو قرار دارد. این شهر که محل وقوع نبرد افسانهای یانشی بوده، امروزه به بخشی شامل دو محوطهی باستانی تبدیل شده که دلیل روشنی بر بیش از 3900 سال زندگی انسانی در خاک این منطقه است. محوطهی ارلیتو که نشانی از زندگی با فرهنگ ارلیتو بوده و مربوط به 1900 سال پیش از مسیح است و همچنین محوطهی یانگشی شانگ که به 1600 سال پیش از مسیح بازمیگردد.
20- جفا، اسرائیل – 3900 ساله
شهر اساطیری جفا که در کنار تل آویو واقع شده، شهرت خود را از داستانهای کتاب مقدس یوهان، سنت پیتر و سلیمان به امانت گرفته است. همچنین متون چند تن از اساطیر یونان باستان مانند آندرومدا و پرسیوس اشاراتی به این شهر داشتند. هرچند به لحاظ فنی امروزه جفا بخشی از تل آویو است، اما ارزش اشاره در این لیست را دارد.
19- لویانگ، چین- 4000 ساله
لویانگ، بیشک قدیمیترین شهر مسکونی در سراسر آسیا است. شهرهای قدیمیتری در این لیست وجود دارند، اما اکثر آنها طی بازههای مختلف زمانی به دلایل گوناگون خالی از سکنه بودند. این شهر کهنترین شهر چین و یکی از هفت پایتخت بزرگ باستانیاست. لویانگ در تقاطع رودخانههای لو و یی واقع شده که این منطقه را به مرکز جغرافیایی چین باستان تبدیل کرده است.
18-کرکوک، عراق – 4200 ساله
کرکوک بیش از چهار هزار سال گذرگاه فرهنگهای گوناگون بوده است. این شهر بارها توسط اعراب، آشوریان، کردها و ترکمنها فتح شد و امروز تمام این قبایل در آن سکونت میکنند. کرکوک که بهعنوان پایگاه فرهنگی ترکمنها و کردها معرفی شده، اخیراً نام پایتخت فرهنگی عراق را نیز بر آن نهادهاند. این شهر چندین جاذبهی باستانی دیگر از جمله آرامگاه دانیل نبی که هم در مسیحیت و هم در اسلام شناخته شده را در خود گنجانده است.
17- اورشلیم، اسرائیل – 4500 ساله
دربارهی اورشلیم، نقطه پیوند سه مذهب بزرگ دنیا، چیز زیادی نمیتوان گفت. این شهر در 4000 سال گذشته 118 مورد از اختلافات گوناگون را تجربه کرد. 23 بار به محاصره درآمد، 52 بار مورد حمله قرار گرفت و در 44 مورد مجدداً پس گرفته شد. اورشلیم دو بار طی این موارد بهطور کامل تخریب شده است؛ اما کماکان از مهمترین شهرهای تاریخی زمین به شمار میرود.
16- تایر، لبنان – 4700 ساله
تایر که امروزه وسعت چندانی ندارد، 2750 سال پیش از میلاد مسیح و در جنوب لبنان به وجود آمده و در نهایت به یکی از قدرتمندترین شهرهای فنیقیه و یکی از مهمترین بنادر امپراتوری این کشور تبدیل شده است. این شهر در طول سالها شاهد اقوام فینیقی، فارس، مقدونی، رومی، بیزانس، مسلمان، صلیبی، ماملوک و مهاجمان عثمانی بود. جالب است بدانید که تایر در سال 1982 و در جنگ لبنان میان اسرائیل و سازمان آزادیبخش فلسطین، بیش از هر زمان دیگری در معرض انهدام کامل قرار داشت.
15-ری، ایران – 5000 ساله
شهر ری با 5000 سال سابقهی سکونت، دومین شهر قدیمی ایران است. این شهر در زمان امپراتوری اشکانی بهعنوان سنگر دفاعی ساخته شد و طی سالها فاتحان زیادی را به خود دید. امروزه، مترو تهران در این شهر احداث شده است؛ اما با وجود آثار تاریخی فراوان همچون چشمه علی هیل 5000 ساله و قلعه گیبری 3000 ساله، کماکان برای گردشگران علاقهمند به اماکن تاریخی گزینهی خوبی خواهد بود.
14- تریکالا، یونان – 5000 ساله
حفاریهای باستانی از وجود شهرکهای نوسنگی مربوط به 5000 سال پیش از میلاد مسیح خبر میدهد. با این حال، شهر باستانیتریکا، حدود 3000 سال پیش از میلاد مسیح ساخته و بهسرعت به یک مرکز فرهنگی مهم تبدیل شد که آن را زادگاه خداوندآسکلیپوس مینامند.
13- جریکو، فلسطین – 5000 ساله
جریکو حدود 3000 سال قبل از میلاد مسیح تأسیس شده؛ اما در آن درست مانند تریکالا شواهدی دال بر وجود زندگی انسانی از حدود 8000 سال پیش از میلاد مسیح به دست آمد. این شهر در چندین مرحله به نابودی کشیده و سپس طی سالها بازسازی شده است. امروز جریکو از جذابترین جاذبههای گردشگری فلسطین به شمار میرود. این شهر افسانهای، آرامگاه حضرت موسی است، جایی که غسل تعمید حضرت عیسی صورت گرفت و کتیبههای دریای مرده کشف شد.
12- فیوم، مصر – 5000 ساله
شهر مدرن فیوم همواره در طول تاریخ به نام شدت یا کروکودیلوپولیس شناخته شده و بخشی از رودخانه نیل که هزاران سال میزبان زندگی مردمی بوده را به تصرف خود درآورده است. جالب اینجاست که فیوم در ابتدا چیزی بیش از یک بیابان خشک و بایر نبود، با طغیان رود نیل و انحراف مسیر آب، این شهر در نهایت به یک آبادی تبدیل شد و همین امر از حدود 7200 سال پیش از میلاد مسیح سبب تجمع انسانها در این شهر باستانی شده است. فیوم امروزه حدود 350000 نفر جمعیت دارد.
11- واراناسی، هند – 5000 ساله
واراناسی بهعنوان قدیمیترین شهر هند، خاستگاه کهنترین دین در جهان هندو است. طبق ادلهی موجود، این شهر بیش از 8000 سال مسکونی بوده؛ اما برآورد محتاطانهی امروزه قدمت بیشتری را تخمین میزند. با این وجود واراناسی طی سالها چهرهی سنتی خود را حفظ کرده و برخلاف بسیاری از شهرهای موجود در این لیست، بازدید از آن، گذر زمان را در پیش چشم انسان زنده میکند. همانطور که مارک تواین گفت: «واراناسی، شهری قدیمیتر از تاریخ، قدیمیتر از سنت، قدیمیتر از افسانه و حتی دو برابر قدیمیتر از تمام آنها در کنار هم است.»
10- اقصر، مصر- 5200 ساله
این شهر مصری با قدمتی که به 3200 سال پیش از میلاد مسیح میرسد، بهعنوان شهر باستانی تبس شناخته شده است. امروزهاقصر به سبب وفور ویرانههای معابد، مقبرهها و دیگر آثار تاریخی، بهعنوان بزرگترین موزه فضای باز جهان به شمار میرود. این شهر همچنین چهرهای مدرن داشته و در طی سالهای اخیر جهت جذب بیشتر توریست بازسازی شده است.
9- پلودیو، بلغارستان – 6000 ساله
تاریخچهی پلودیو به بیش از شش هزار سال پیش بازمیگردد که آن را به یکی از قدیمیترین شهرهای اروپا تبدیل میکند. طبق کاوشهای انجام شده، انسانها از حدود 4000 سال پیش از میلاد مسیح در شهر باستانی نبت تپه سکونت داشتهاند. این شهر یکی از مهمترین مراکز پارسی، تراسی، مقدونی و عثمانی بوده است. امروز پلودیو دومین شهر بزرگ بلغارستان و از مراکز توریستی این کشور به حساب میآید.
8- سیدون، لبنان – 6000 ساله
سیدون، بهعنوان یکی از بنادر مهم مدیترانهای، همواره از مهمترین مراکز امپراتوری فینیقی به شمار رفته و به سبب این اهمیت، همواره شاهد ظهور و زوال بزرگترین امپراتوریهای جهان از جمله بابل، آشور، مصر، مقدونی، روم و عثمانی بوده است. امروزه، این شهر بخشی از لبنان بوده و جمعیتی قریب به 200000 نفر را شامل میشود.
7- اربیل، کردستان عراق – 6000 ساله
اربیل میزبان یک قلعه باستانی است که خود از مسکونی بودن این شهر در 4000 سال قبل از میلاد مسیح خبر میدهد. طبق برآوردهای انجام شده، این شهر توسط سومریان بینالنهرین احداث و بعدها بخشی از چندین امپراتوری بزرگ بوده است. با این حال، این شهر در طول امپراتوری قدیم آشور به یک پایگاه مهم تبدیل شد. امروزه اربیل یکی از اماکنی است که بهعنوان میراث جهانی در یونسکو به ثبت رسیده و بیش از 800000 نفر جمعیت دارد.
6- شوش، ایران- 6300 ساله
سوسا یا شوشان از قدیمیترین شهرهای تاریخ بشر به شمار میرود. موقعیت جغرافیایی این شهر که نزدیک به رودخانه دجله بوده، آن را به یکی از مهمترین شهرهای جهان باستان تبدیل کرده است. در کتاب مقدس و قدیمیترین متون مذهبی موجود یهودی، نامسوسا یا شوشان به چشم میخورد. این شهر یک بار بهطور کامل توسط آشورها نابود شد، اما بهسرعت بازسازی شده و روزهای پرشکوه خود را در طول امپراتوری پارس تجربه کرد.
5- آتن، یونان – 7000 ساله
آتن، خاستگاه تمدن و فلسفهی غرب، شهری است که حداقل 7000 سال میزبان انسانها بوده است. با این حال، قدیمیترین آثار حضور انسان در اطراف آتن به 11000 سال پیش از میلاد مسیح قبل بازمیگردد. این شهر در پی هجوم دوریان و پارس، دو بار در معرض تخریب کامل قرار داشت و امروزه شهری عظیم و کهنترین سرمایهی اروپا بهحساب میآید.
4- آرگوس، یونان – 7000 ساله
آرگوس در سراسر اروپا تنها شهری است که میتواند از لحاظ قدمت با آتن رقابت کند. این شهر به سبب خاک حاصلخیز به مدت 7000 سال زیستگاه انسانها بوده و بیطرفی سیاسی آن در طول تاریخ سبب شده که تا امروز پابرجا باقی بماند. آرگوس حتی در جنگهای ایران و یونان مداخله نکرد. اگرچه اکنون بسان گذشته قدرتمند نیست؛ اما همچنان پابرجا بوده و جمعیتی معادل 22000 نفر را در خود گنجانده است.
3- بیبلوس، لبنان – 7000 ساله
بیبلوس در فاصلهی 42 کیلومتری شمال بیروت، قدیمیترین شهر لبنان است. این شهر از حدود 7000 سال پیش مسکونی بوده و به عقیدهی فیلسوف باستان فیلیو، قدیمیترین شهر جهان بود. بسیاری معتقدند که نام کتاب مقدس از این شهر اقتباس شده، زیرا اولین واردات پاپیروس یونان در این شهر اتفاق افتاده است.
2-حلب، سوریه – 8000 ساله
به سبب آنکه مدرنیته کماکان در اکثر آثار باستانی این شهر ریشه دوانده، تاکنون هیچ حفاری باستانی عمدهای در حلب شکل نگرفته است. این شهر بهطور مداوم به مدت بیش از 8000 سال مسکونی بوده و بقایای یافت شده از شهرکهای مسکونی، به 11000 سال پیش از میلاد مسیح بازمیگردد. حلب در انتهای جاده ابریشم بین دریای مدیترانه و بینالنهرین واقع شده که به همین سبب در عصر باستان از مراکز مهم به شمار میرفت. این شهر که در گذشته چندین بار از حوادث مختلف جان سالم به در برده، طی جنگهای اخیر سوریه تقریباً نابود شده است.
1- دمشق، سوریه – 9000 ساله
دمشق در سراسر جهان بهعنوان قدیمیترین شهر مسکونی تاریخ پذیرفته شده و انسانها تقریباً از نیمهی دوم هزاره هفتم پیش از میلاد مسیح برای زندگی به این شهر مهاجرت کردند. این شهر اخیراً پس از پناه آوردن هزاران تن از ساکنین حلب، به بزرگترین شهر سوریه تبدیل شده است. دمشق که اخیراً بهعنوان پایتخت فرهنگ عرب نامگذاری شده، مدت زمان زیادی پابرجا بوده و بسیاری از تمدنهای بزرگ را به چشم دیده است.
کدام یک از شهرهای این لیست را میشناسید؟ تاکنون از آنها بازدید کردهاید؟ تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.
منبع: چطورپدیا